บีเคนิกซ์ (BKNIX ) ย่อมาจากคำว่า Bangkok Neutral Internet Exchange Point หรือชื่อภาษาไทยว่า ศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์

“ศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์” ถือว่าเป็นศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลางแห่งแรกของไทย บริหารงานโดยมูลนิธิศูนย์สารสนเทศเครือข่ายไทย (Thai Network Information Center Foundation : THNIC) หรือที่รู้จักกันในชื่อ “มูลนิธิทีเอชนิค” เป็นองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไร มุ่งเน้นการพัฒนาการใช้งานอินเทอร์เน็ตและโครงสร้างพื้นฐานอินเทอร์เน็ตในประเทศไทย มีรายได้จากการรับจดโดเมนเนมของเว็บไซต์ ทั้ง .th (ดอททีเอช) และ .ไทย (ดอทไทย)

ศ.ดร.กาญจนา กาญจนสุต รองประธานมูลนิธิทีเอชนิค อธิบายว่า ที่ผ่านมาการเชื่อมโยงข้อมูลของผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต(ไอเอสพี) จะเป็นการเชื่อมโยงข้อมูลกันเองของผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต โดยไม่มีศูนย์กลางที่จะทำหน้าที่เชื่อมโยงข้อมูลอินเทอร์เน็ตของไอเอสพีทั้งหมด ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยมีไอเอสพีที่ดำเนินการอย่างต่อเนื่องราว 20 ราย จึงมองว่าในอนาคตที่ต้องมีการใช้ข้อมูลข่าวสารมาก ๆ จากการผลักดันนโยบายเศรษฐกิจดิจิตอล และแนวโน้มการใช้งานตามกระแสโลก อาจทำให้เกิดปัญหาได้ เนื่องจากการเชื่อมโยงข้อมูลกันเองของไอเอสพีอาจทำให้ข้อมูลที่ค้นหาแสดงผลล่าช้า ดังนั้นมูลนิธิทีเอชนิคจึงเกิดแนวคิดในการตั้งศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ ขึ้นมาเพื่อรวมการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตของไอเอสพีเข้าด้วยกัน

“การจัดตั้งศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ จะช่วยลดต้นทุนของผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตในการวางสายเพื่อเชื่อมโยงข้อมูลเข้ากับผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตรายอื่นได้ 30-40% และเนื่องจากศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ เกิดขึ้นจากการสนับสนุนของหลายหน่วยงาน เช่น การสนับสนุนอุปกรณ์สร้างเครือข่ายความเร็วสูงในประเทศจากอัลคาเทล-ลูเซ่น จึงส่งผลให้ในปีแรก บีเคนิกซ์ จะไม่เก็บค่าใช้จ่ายจากไอเอสพีที่เข้ามาใช้บริการ ส่วนปีที่สองจะคิดค่าบริการตามจริงโดยไม่บวกกำไร เพื่อให้ไอเอสพีนำเงินที่ไม่ต้องลงทุนวางสายเชื่อมต่อข้อมูลอินเทอร์เน็ตไปใช้พัฒนาการให้บริการอินเทอร์เน็ตแทน” ศ.ดร.กาญจนา กล่าว

เบื้องต้นมีไอเอสพีเข้ามาใช้บริการศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ แล้ว ได้แก่ เครือข่ายเพื่อการศึกษาวิจัย (UniNet) และบริษัท บีบี คอนเน็ค จำกัด (BB Connect) และขณะนี้อยู่ระหว่างดำเนินการเชื่อมโยงข้อมูลกับไอเอสพีอีก 4 ราย

ผศ.วิชาญ เลิศวิภาตระกูล ผู้อำนวยการสำนักงานบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา กล่าวว่า เหตุผลที่เข้ามาใช้บริการศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ เพราะเชื่อว่าจะช่วยให้การใช้ข้อมูลและเครือข่ายสารสนเทศเพื่อพัฒนาการศึกษา (Inter University Net work) หรือเครือข่าย UniNet (ยูนิเน็ต) ได้เต็มประสิทธิภาพ เนื่องจากปัจจุบัน ยูนิเน็ต มีข้อมูลที่เชื่อมกับมหาวิทยาลัยต่าง ๆ และห้องสมุดเป็นหมื่น ๆ แห่ง โดยเป็นการเชื่อมต่อผ่านอินทราเน็ตก่อนเชื่อมต่อผ่านอินเทอร์เน็ตจากส่วนกลาง ซึ่งข้อมูลเหล่านี้มีนักเรียน นักศึกษา และประชาชนนับแสนคนที่ใช้ข้อมูล ดังนั้นศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ จะทำให้การเชื่อมโยงข้อมูลที่อยู่ในประเทศก็เชื่อมต่อในประเทศ ส่วนข้อมูลที่เชื่อมต่อกับต่างประเทศก็แยกออกมาไม่ปะปนกัน จึงทำให้การค้นหาข้อมูลรวดเร็วมากขึ้น

นางมรกต กุลธรรมโยธิน กรรมการผู้จัดการ บริษัท อินเทอร์เน็ตประเทศไทย จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า นอกจากช่องทางที่ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตวางสายเชื่อมโยงข้อมูลกันเองแล้ว การมีศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ ถือว่าเป็นอีกช่องทางในการเชื่อมโยงข้อมูล เนื่องจากการขับเคลื่อนนโยบายเรื่องดิจิตอล อีโคโนมี ของภาครัฐจะทำให้เกิดการเชื่อมต่อข้อมูลจำนวนมาก ทั้งจากการดูหนังและการทำธุรกรรมผ่านออนไลน์ต่าง ๆ ซึ่งการมีศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ จึงถือเป็นอีกช่องทางหนึ่งในการเชื่อมต่อข้อมูล

ในวันที่คำว่า “ดิจิตอล อีโคโนมี” หรือเศรษฐกิจใหม่ที่มีเรื่องของไอทีเข้ามาเกี่ยวข้องถูกพูดถึงทุกวัน รวมทั้งการเข้าถึงข้อมูลจำนวนมากผ่านทางอินเทอร์เน็ตก็เป็นเรื่องที่ทุกภาคส่วนเริ่มให้ความสนใจ

การตั้งศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลอินเทอร์เน็ตกลาง บีเคนิกซ์ จึงเป็นเรื่องที่มาถูกจังหวะและเวลา.

น้ำเพชร จันทา