การสัมมนาใหญ่ระดับภูมิภาคเอเชียเพื่อส่งเสริมความสามารถในการมีงานทำของคนพิการ หรือ “Workability Asia Conference” เมื่อเร็วๆนี้ ที่โรงแรมฮิลตัน พัทยา นับเป็นปรากฏการณ์ที่มีความหมายมาก

       เพราะเป็นการผนึกกำลังของภาครัฐคือ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่งคงของมนุษย์โดยกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการร่วมกับ กระทรวงแรงงาน กรมประชาสัมพันธ์  สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มูลนิธิพระมหาไถ่เพื่อการพัฒนาคนพิการ เมืองพัทยา กิจการเพื่อสังคมไนส์คอร์ป และ Workability Thailand (WTH) รวมทั้งเครือขายองค์กรกลุ่มภาคธุรกิจชั้นนํา

       นับเป็นครั้งแรกของเอเชียในการขับเคลื่อนความร่วมมือเอกชนในมิติการเพิ่มขีดความสามารถของธุรกิจด้วยการบริหารจัดการเพื่อคนพิการอย่างมีประสิทธิภาพ 

       ขณะที่ กระทรวงแรงงานได้ร่วมกับ ๖ สถาบันภาคเอกชน ได้แก่ หอการค้าไทย สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย สมาคมธนาคารไทย สมาคมผู้ค้าปลีกไทย สมาคมโรงแรมไทย สมาคมสภามหาวิทยาลัยแห่ง ประเทศไทย ร่วมประกาศเจตนารมณ์ ด้วยหลักการ “พลังคนพิการ: หุ้นส่วนธุรกิจสร้างสรรค์สังคม” (Declaration of Welcome Disability)

       เป็นการส่งเสริมศักยภาพและความสามารถของคนพิการและร่วมสร้างความตระหนักต่อคนที่เกี่ยวข้อง เช่น พนักงาน คู่ค้า ลูกค้าและชุมชน โดยรณรงค์ให้สถานประกอบการติดเครื่องหมายแสดงการต้อนรับผู้พิการ “Welcome Disability Mark” หรือ Well-D Mark ซึ่งไทยเป็นประเทศนําร่องในการส่งเสริมตราสัญลักษณ์ Well-D Mark ในกลุ่มประเทศสมาชิก Workability Asia โดย สสส. ร่วมสนับสนุนและจะขยายผลอย่างต่อเนื่อง

       ทั้งนี้มี 14 องค์กรนําร่อง ร่วมประกาศเจตนารมณ์หนุนโครงการนี้ มีทั้งภาคเอกชน ภาครัฐ และภาคการศึกษา ได้แก่ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, วิทยาลัยราชสุดา มหาวิทยาลัยมหิดล, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ, สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.), เมืองพัทยา, องค์การบริหารส่วนจังหวัดชลบุรี, บริษัท บีทามส์ โซลูชั่น จํากัด, กลุ่มบริษัทไมเนอร์, เทสโก้โลตัส, บริษัท เอฟ ดับบลิวดี ประกันชีวิต จํากัด (มหาชน), บริษัท กรุงไทย-แอกซ่า ประกันชีวิต จํากัด (มหาชน), บริษัท ทรู คอร์ ปอเรชั่น จํากัด (มหาชน), บริษัท เอ็มเอสไอจี ประกันภัย (ประเทศไทย) จํากัด และบริษัท เอเชีย พรีซิซั่น จํากัด (มหาชน) 

 

นี่เป็นการสร้างค่านิยมใหม่ด้วยแนวคิด “คนพิการจากภาระให้เป็นพลัง” โดยการประกาศหลักการ “พลังคนพิการ: หุ้นส่วนธุรกิจ สร้างสรรค์สังคม” ใน 4 ประการคือ 1. การส่งเสริมวัฒนธรรมสังคมเพื่อคนทั้งมวล (Cultivating Inclusion) 2. การส่งเสริมนโยบายการเข้าถึงของคนพิการ (Promoting Accessibility Policy) 3. การส่งเสริมการสร้างพันธมิตร (Creating Inclusive Partnership) 4. การส่งเสริมการสร้างงานคนพิการ (Empowering Competitive Employment & Social Entrepreneurship)

       คาดว่าในปีนี้จะมีองค์กรภาคเอกชนสนใจเข้าร่วมการรณรงค์สร้างความตระหนักต่อสังคมผ่านตราสัญลักษณ์ Welcome Disability Mark หรือ Well-D กว่า 100 องค์กร 

       มีอีกหนึ่งประเด็นสําคัญของงานคือ การเปิดตัวสมาคมการค้าผู้ประกอบกิจการเพื่อสังคมเพื่อคนพิการและผู้ด้อยโอกาสไทย (Workability Thailand) ซึ่งเป็นการรวมตัวของผู้ประกอบการเพื่อสังคมที่มุ่งสร้างสรรค์การพัฒนาศักยภาพและการสร้างงานคนพิการ นําร่องโดย 8 องค์กรสําคัญ ได้แก่ มูลนิธิพระมหาไถ่เพื่อการพัฒนาคนพิการ, บริษัท บีทามส์ โซลูชั่น จํากัด, บริษัท สยามนิชชิน จํากัด, บริษัท ไอแอล โซลูชั่น จํากัด, มูลนิธิ วิถีชีวิตอิสระคนพิการ, บริษัท เคียงบ่าเคียงไหล่ จํากัด, บริษัท ฐานการ์เมทน์ จํากัด และกิจการเพื่อสังคมไนส์คอร์ป

       วิสัยทัศน์ในเรื่องนี้ก็คือ เพื่อมุ่งขับเคลื่อนการเสริมสร้างความเข้มแข็งและยกระดับมาตรฐานการดําเนินงานที่มีประสิทธิภาพของกิจการเพื่อสังคมเพื่อคนพิการและผู้ด้อยโอกาสให้เป็นกลไกสําคัญในการสร้างโอกาสและบูรณาการความร่วมมือจากทุกภาคส่วนสู่การสร้างงานแก่คนพิการและคนด้อยโอกาสอย่างยั่งยืน

       พันธกิจที่สําคัญมี 4 ข้อ ได้แก่ 1) การรณรงค์สร้างทัศนคติที่ดีและความเชื่อมั่นของสังคม (Awareness& Advocacy) 2) การแลกเปลี่ยนเชื่อมโยงพลังความร่วมมือของเครือข่าย (Collaboration & Networking) 3) การพัฒนาตลาดและสร้างโอกาสธุรกิจเพื่อคนพิการ (Business Opportunity) 4) การเสริมสร้างความแข็งแกร่งและการเติบโตอย่างยั่งยืน (Capacity Building&Support)

       Workability Thailand ใช้ 3 กลยุทธ์สําคัญในการสร้างงานคนพิการพร้อมกับสร้างขีดความสามารถทางธุรกิจคือ 1. แนวทางส่งเสริมและปรับกระบวนการจ้างงานที่เหมาะสมกับคนพิการทางธุรกิจ (Customization Employment) 2. การส่งเสริมรูปแบบความร่วมมือของภาคเอกชนเพื่อจัดตั้งหรือสร้างงานโดยผ่านกิจการเพื่อสังคมเพื่อคนพิการ (Corporate Social Enterprise) 3. การใช้เทคโนโลยีและการสื่อสารเพื่อสนับสนุนคนพิการสู่การเข้าสู่การมีงานทําอย่างมีประสิทธิภาพ (Assistive Technology Communication) 

 

  ข้อคิด...

       โดยทั่วไปคนมักมองผู้พิการว่าน่าสงสารน่าเห็นใจไม่ว่าจะเป็นเพราะความบกพร่องหรือสูญเสียอวัยวะเนื่องจากโรคภัยหรืออุบัติเหตุก็ตามแต่ เมื่อสังคมมีการพัฒนาก็เป็นที่ประจักษ์ชัดว่าสามารถสนับสนุนให้คนพิการเป็นพลังสร้างสรรค์สังคมได้

       คนพิการเองก็ไม่อยากถูกมองว่าเป็น ภาระ (Liability) เครือข่ายเพื่อคนพิการจึงเคลื่อนไหวเพื่อเปลี่ยนคำนิยามของสังคมให้มองคนพิการว่าเป็น “สินทรัพย์” (Asset) หากได้รับการส่งเสริมสนับสนุนในทางที่ดี ซึ่งปัจจุบันเริ่มมีปัจจัยเอื้อทั้งแนวคิดและบทบาทภาครัฐและเอกชนสอดคล้องกัน

       

       การเกิดเครือข่ายWorkability Thailand (WTH) ที่มุ่งชูโมเดล “กิจการเพื่อสังคม” (Social Enterprise) ให้เป็นกลไกในการสร้างความเข้มแข็งของคนพิการด้วยการสร้างงานที่มีคุณค่า และพร้อมเป็นองค์กรตัวกลางในการเชื่อมโยงภาคเอกชนให้เป็นพันธมิตรทางธุรกิจในรูปแบบการซื้อสินค้าและบริการจากกิจการเพื่อสังคมเพื่อคนพิการ (B2B หรือ Business to Business)

       ผลลัพธ์จึงไม่ใช่แค่ Win-Win แต่จะได้ 3 Win ทีเดียว

       Winที่ 1 จะสร้างประโยชน์ให้กับภาคเอกชนมากกว่ารูปแบบการจ่ายเงินสมทบเขากองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ (กรณีไม่สามารถจ้างงานคนพิการได้ตามกติกา คือได้สินค้าหรือบริการกลับไปยังองค์กร

       Winที่ 2 เป็นการใช้งบกิจกรรมส่งเสริมสังคม CSR ขององค์กรในการพัฒนาขีดความสามารถทางธุรกิจและการบริหารจัดการขององค์กรคน พิการ/องค์กรเพื่อคนพิการซึ่งจะช่วยให้เกิดกิจการเพื่อสังคมที่มีการสร้างความยั่งยืนทางการเงิน

       Winที่ 3 ยังสนองนโยบายรัฐตามมาตรา 35 ในการสร้างงานให้คนพิการโดยตรงตามความต้องการที่เหมาะสมและขจัดอุปสรรคของคนพิการในการเข้าถึงสถานประกอบการอีกด้วย

       กลยุทธ์นี้จึงเชื่อมโยงบทบาทเอกชนส่งเสริมขยายเครื่องหมาย Well-D Mark ให้เป็นที่ยอมรับไปพร้อมกับการสร้างโมเดล SE เพื่อคนพิการที่หลากหลายโดยหวังใช้เทคโนโลยี ระบบการขายออนไลน์ (Digital Market Place) เข้าเสริม เพื่อสร้างโอกาสการเจาะตลาดผู้ซื้อรายย่อย เพื่อสร้างความตระหนักสู่สังคมไทยต่อไป 

       

       suwatmgr@gmail.com