ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์เกษม วัฒนชัยองคมนตรี ปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ “แนวทางการฟื้นฟูคุณธรรมของสังคมไทย” ในงานสมัชชาคุณธรรมภาคกลาง และการสัมมนาทางวิชาการ ครั้งที่ ๗ ประจำปี ๒๕๕๗ ภายใต้แนวคิดหลัก “รวมพลังเครือข่ายฟื้นฟูคุณธรรมไทย สู่สังคมอาเซียน” โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น หลักสี่ กรุงเทพฯ เมื่อเร็วๆนี้ว่า

สถานการณ์ของประเทศไทยในปัจจุบัน พบกับกับดักหลายอย่าง อาทิ กับดับความเหลื่อมล้ำในภาคประชาชน กับดักการสร้างมูลค่า (Value - Creation trap) ในภาคธุรกิจ และกับดักความน่าเชื่อถือในภาครัฐ ดังจะเห็นได้จากการที่เราประสบปัญหาในหลายด้าน ทั้งด้านเศรษฐกิจนั้นเป็นความมั่งคั่งกระจุกตัวอยู่กับคน กลุ่มคนหรือในพื้นที่เฉพาะ ด้านสังคมคุณธรรมจริยธรรมที่เสื่อมทรามจากข่าวรายวันที่สะท้อนมาอย่างต่อเนื่อง ด้านสิ่งแวดล้อมนับวันก็จะมีแต่ลดหายไป อีกทั้งด้านการเมืองก็ยังพบกับปัญหาอย่างต่อเนื่อง

“รวมถึงปัญหาหลักที่อยู่ใกล้ตัวเราที่สุดคือปัญหาด้านคุณธรรม จริยธรรม โดยค่านิยมปัจจุบันมีหลายอย่างที่นำพาสังคมไปในทางเลวร้าย อาทิ วัฒนธรรมอุปถัมภ์ทำให้เกิดช่องโหว่ให้คนผิด วัฒนธรรมเกรงใจทำให้เกิดคนโกง วัฒนธรรมที่ยึดรูปแบบแต่ไร้เนื้อหาคุณค่า วัฒนธรรมที่ฉาบฉวย วัฒนธรรมที่เกินงาม ฯลฯ

องคมนตรีกล่าวว่า เพื่อเยียวยา ส่งเสริมการมีคุณธรรมจริยธรรมประเทศไทยตลอดจนแก้ปัญหา กับดักทั้ง ๓ กับดักดังกล่าวนั้น คนไทย รวมถึงประเทศไทยต้องดำเนิน ๗ แนวทาง ดังนี้

๑. ปลูกฝังการใช้คุณธรรมนำชีวิต

๒. การสร้างค่านิยมยึดมั่นในความถูกต้องเที่ยงธรรม

๓. การตระหนักถึงความรับผิดชอบในหน้าที่

๔. สร้างศรัทราต่อกฎหมายและเคารพต่อกฎเกณฑ์

๕. ปลุกแนวคิดเคารพต่อสิทธิของผู้อื่นและสิทธิสาธารณะ

๖. มุ่งมั่นค่านิยมการรักงานและทุ่มเททำงานหนัก

๗. สั่งสอนลูกหลานให้ประหยัดอดออม

ด้าน ศ.ดร.อภินันท์ โปษยานนท์ ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) กล่าวว่า จากนโยบาย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ที่ต้องการให้คนในชาติมีค่านิยมไทย ๑๒ ข้อ ส่วนหนึ่งก็เพื่อแก้ปัญหาคุณธรรมจริยธรรมนั้น วธ. ได้เร่งดำเนินการอย่างเต็มที่ มอบหมายให้สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด ๗๖ จังหวัดจัดทำแผนการฟื้นฟูค่านิยมไทยและให้สอดแทรกกิจกรรมตามประเพณีท้องถิ่น โดยเฉพาะค่านิยมความรักชาติ ซื่อสัตย์และค่านิยม ๑๒ ประการของนายกรัฐมนตรี