เมื่อวันที่ 9 ก.ค. ที่โรงแรมรามาการ์เด้น กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) โดยกองอาเซียน จัดโครงการ “การสร้างความตระหนักรู้อาเซียนและความรู้สึกถึงการเป็นประชาคมของภาคประชาชน” โดยนายสุรินทร์ พิศสุวรรณ อดีตเลขาธิการอาเซียน กล่าวปาฐกถาตอนหนึ่งว่า ประชาคมอาเซียนต้องเกิดขึ้นอย่างแน่นอน และจะทำให้เกิดการบูรณาการ การเคลื่อนย้ายทั้งคน สินค้า เงินทุน ดังนั้นภาคประชาสังคมต้องติดตามอย่างใกล้ชิดและมีสติ รวมทั้งแสดงจุดยืนให้เห็นถึงความเป็นอัตลักษณ์ของอาเซียน ซึ่งการแสดงความเป็นอัตลักษณ์ไม่ได้หมายถึงการสูญเสียความเป็นไทย แต่แสดงให้เห็นถึงความเป็นหนึ่งในอาเชียนที่มีส่วนร่วมเป็นเจ้าของชี้นำและร่วมผลักดัน ซึ่งเสาหลักที่จะแสดงถึงความเป็นอาเซียนได้มากที่สุดคือเสาสังคมและวัฒนธรรม ดังนั้นจึงต้องเปิดกว้างการเรียนรู้ระหว่างกันในอาเซียนให้มากกว่านี้ทั้งด้านการเรียนรู้ภาษา ประวัติศาสตร์ การศึกษา เพื่อร่วมกันเติมเต็มความเป็นอาเซียน 

นายสุรินทร์ กล่าวด้วยว่า สิ่งที่อยากจะฝากให้ภาคประชาชนได้ร่วมกันผลักดันเสาสังคมและวัฒนธรรมคือ 1.การเป็นสื่อหรือตัวเชื่อมให้พี่น้องประชาชนในแวดวงที่แต่ละคนสังกัดได้ตระหนักสิ่งท้าทายที่กำลังจะเกิดในประชาคมอาเซียน ให้ตื่นตัวด้วยสติไม่ใช่ตื่นตระหนก 2.เป็นกำลังเสริมเติมภาคราชการที่ขับเคลื่อนเรื่องนี้อยู่ด้วยเหตุผล ด้วยวิธีคิด และวิธีทำ 3.ยอมรับในความหลากหลาย และ4.เอาจริงเอาจังกับการสร้างลูกหลานเพื่ออนาคต โดยเฉพาะการให้การศึกษาซึ่งต้องให้ความสำคัญในการพัฒนาเพื่อก้าวสู่ความเป็นประชาคมอาเซียน แต่การศึกษาไทยมีปัญหามาก ยังติดอยู่กับวิธีการแบบเดิมๆที่สอนให้จำ ไม่ได้สอนให้คิด วิเคราะห์ นำข้อมูลสู่การแก้ปัญหาอย่างชาญฉลาดให้กับชีวิต ไม่ได้เตรียมลูกหลานรับมือความเคลื่อนไหวของอาเซียนที่จะเกิดขึ้น  ดังนั้นการศึกษาไทยต้องปฏิรูป เพื่อเตรียมคนสู่อนาคตที่ต้องเผชิญกับความหลากหลายและต้องมีการลงทุน ทั้งนี้อาเซียนกำลังเดินหน้า สิ่งสำคัญที่จะทำให้ประเทศไทยเดินตามทันคือการศึกษาที่จะต้องให้ความสำคัญเป็นวาระแรก