“การฟื้นฟูผู้ป่วยจิตเวชตามแนวคิดใหม่ ตอน 1”
การส่งเสริม คือ การส่งเสริมสุขภาพจิตส่งเสริมปัจจัยปกป้องการผิดปกติทางจิต ส่วนการป้องกัน คือ การป้องกันความผิดปกติทางจิตด้วยการควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่างๆ สุขภาพจิตกับความผิดปกติทางจิตไม่เพียงอยู่ฝั่งตรงข้ามกันการ ไม่มีอย่างหนึ่งไม่ได้หมายความว่ามีอีกอย่างหนึ่ง แต่การส่งเสริมสุขภาพจิตอาจช่วยป้องกันความผิดปกติทางจิตได้
เพื่อป้องกันความผิดปกติทางจิตมีความจำเป็นต้องควบคุมปัจจัยเสี่ยงในช่วงวัยต่างๆ โดยเฉพาะช่วงตั้งครรภ์และวัยเด็กซึ่งมักจะเกี่ยวข้องกับปัจจัยด้านพ่อแม่และครัวเรือน เช่น การใช้แอลกอฮอล์ ยาสูบ และสารเสพติด ความเครียดของมารดาขณะตั้งครรภ์ น้ำหนักตัวตอนเกิดต่ำ การที่พ่อแม่มีปัญหาสุขภาพจิตหรือไม่มีงานทำล้วนทำให้เด็กเสี่ยงต่อความผิดปกติด้านอารมณ์และความประพฤติขึ้น 2-3 เท่า การถูกทำร้ายและประสบการณ์ยากลำบากในวัยเด็กทำให้เสี่ยงต่อโรคจิตเวช และการใช้สารเสพติดขึ้นหลายเท่า การใช้กัญชาระดับสูงทำให้เสี่ยงต่อโรคจิตเภทเพิ่มขึ้นหลายเท่า
การส่งเสริมป้องกันเป็นงานที่ให้ความสำคัญน้อย อาจจะเนื่องด้วยทรัพยากรอันจำกัด ทำให้งานสุขภาพจิตของเรายังมีการบำบัดรักษาเป็นตัวเอก การฝึกอบรมนักวิชาชีพด้านจิตเวชทุกสาขาให้ความสนใจการบำบัดรักษาเป็นหลัก ทั้งที่การส่งเสริมป้องกันจะเป็นการตัดทอนภาระโรค ความทุกข์ยากของบุคคลจากโรค และความสูญเสียทางเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างมีประสิทธิผล แต่น่าดีใจที่พระราชบัญญัติสุขภาพจิตแห่งชาติฉบับแก้ไขใหม่โดยนโยบายของรัฐบาลปัจจุบันได้บรรจุเรื่องการส่งเสริมป้องกันไว้ด้วย เพื่อให้นโยบายนี้เกิดผลเป็นรูปธรรม รัฐควรร่วมมือกับภาคส่วนต่างๆ ในสังคมขับเคลื่อนการส่งเสริมสุขภาพจิตและการป้องกันความผิดปกติทางจิต สำหรับประชาชนทั่วไปควรรณรงค์สร้างการตระหนักรู้ ความรู้ความเข้าใจอันจะนำไปสู่การร่วมมือสร้างเสริมความเข้มแข็งทางสุขภาพจิต และการควบคุมปัจจัยคุกคามสุขภาพจิต ในด้านของกลุ่มเสี่ยงควรมีการแทรกแซงป้องกันที่เหมาะสมเฉพาะกลุ่ม ให้ผู้มีปัญหาด้านสุขภาพจิตและจิตเวชหาความช่วยเหลือที่เหมาะสมโดยเร็ว มีทัศนคติว่า สุขภาพจิตและจิตเวชเป็นส่วนหนึ่งของสุขภาพ โรคจิตเวชรักษาได้ ขณะเดียวกันก็ลดตราบาปอันเป็นอุปสรรคในการยอมรับการบำบัดรักษา พร้อมกันนั้นก็ส่งเสริมทัศนคติที่ดีต่อเรื่องสุขภาพจิตและจิตเวช ตลอดจนบุคคลที่ประสบความยากลำบากในด้านนี้
