แต่ละข้อข้างล่างต่อไปนี้เป็นภาพรวมพื้นฐานของกระบวนการการศึกษาพิเศษ  ไม่ได้เป็นการแสดงขั้นตอนทั้งหมดของรายละเอียดที่เฉพาะลงไป  แต่จะแสดงให้เห็นว่า  เกิดอะไรขึ้นจากเวลาที่เด็กคนหนึ่งถูกอ้างถึงเพื่อการประเมินและถูกระบุว่า มีความบกพร่องผ่านการพัฒนาของโปรแกรมการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP)

กระบวน การเริ่มต้นด้วยใครบางคนซึ่งอาจจะเป็นทีมงานในโรงเรียน คุณพ่อคุณแม่หรือคนอื่นๆ ทำการอ้างถึงการประเมินเป็นการเริ่มต้นขึ้น การอธิบายทั่วๆไปของแต่ละหัวข้อมีดังข้างล่างนี้

กระบวนการดำเนินอย่างไร

1. คุณพ่อคุณแม่ บุคลากรของโรงเรียน นักเรียนหรือคนอื่นๆ อาจจะร้องขอการประเมิน  ถ้าคุณร้องขอการประเมินเพื่อชี้ว่าลูกของคุณมีความบกพร่องหรือไม่ และอาจต้องการการศึกษาพิเศษ  เขตการศึกษาต้องทำการประเมินแต่ละบุคคลอย่างเต็มที่ให้จบสมบูรณ์  ถ้าเขตการศึกษาปฏิเสธการดำเนินการประเมิน  ก็ต้องให้เหตุผลที่เหมาะสมและให้คุณรู้สิทธิของคุณ คุณต้องเป็นผู้ให้ อนุญาตในการเขียนการประเมินครั้งแรกและสำหรับการทดสอบที่สมบูรณ์ใดๆ เป็นส่วนหนึ่งของการประเมินซ้ำ
2. ทีมของนักวิชาชีพที่มีคุณสมบัติเหมาะสมและตัวคุณจะทบทวนผลของการประเมินและ ชี้ว่า ลูกของคุณเข้าเกณฑ์ที่จะรับบริการการศึกษาพิเศษหรือไม่
3. ถ้าลูกของคุณไม่เข้าเกณฑ์ คุณจะได้รับการบอกกล่าวอย่างเหมาะสมและกระบวนการจะสิ้นสุดลง  อย่างไรก็ตาม  คุณมีสิทธิที่จะไม่เห็นด้วยกับผลของการประเมินหรือการตัดสินใจที่เข้า กฎเกณฑ์ ถ้าคุณไม่เห็นด้วยกับผลของการประเมิน คุณมีสิทธิที่จะทำการประเมินการศึกษาโดยอิสระ (Indepentdent Educational Evaluation หรือ IEE)  ใครบางคนที่ไม่ได้ทำงานให้เขตการศึกษาแต่ทำให้ การประเมินการศึกษาโดยอิสระ หรือ IEE สมบูรณ์  เขตการศึกษาต้องจ่ายเงินสำหรับการทำ IEE ให้หรือต้องแสดงว่า ผลการรับฟังการประเมินตามกระบวนการนั้นตามกำหนดและเป็นธรรมและการประเมิน นั้นเหมาะสมแล้ว
4. ถ้าคุณและเขตการศึกษาตกลงเห็นด้วยกันว่า  ลูกของคุณเข้าเกณฑ์ที่จะได้รับบริการ  คุณและทีมงานของโรงเรียนจะวางแผนการทำโปรแกรมการศึกษาส่วนบุคคลของลูกของ คุณ  ในการประชุมทีม IEP  คุณเป็นสมาชิกที่เท่าเทียมกันของทีมนี้  บางรัฐ (ในสหรัฐอเมริกา) อาจจะใช้ชื่อที่แตกต่างในการประชุมการทำโปรแกรมแผนการศึกษาส่วนบุคคล (IEP)
5. IEP จะมีบัญชีรายชื่อบริการพิเศษใดๆที่ลูกของคุณต้องการ  รวมทั้งเป้าหมายที่ลูกของคุณถูกคาดหวังให้บรรลุผลในหนึ่งปี  รวมถึงวัตถุประสงค์หรือจุดมาตรฐานที่จะต้องทำการบันทึกความก้าวหน้า  ทีมจะต้องระบุว่า มีบริการอะไรบ้างที่ต้องการใน IEP กับสถานที่ที่บริการเหล่านี้และการแก้ไข (Modification) หลายครั้งที่การตัดสินใจเรื่อง IEP และสถานภาพ (placement) ของเด็กจะเกิดจากการประชุมแค่เพียงครั้งเดียว  และบางครั้งสถานภาพ (placement) อาจจะทำโดยการประชุมที่แยกออกมา (ตามปกติเรียกว่า การประชุมสถานภาพ –placement  meeting) สถานภาพสำหรับลูกของคุณต้องอยู่ในสภาวะแวดล้อมที่จำกัดน้อยที่สุดเหมาะสมกับ ความต้องการของลูกของคุณ  เขาหรือเธอจะถูกวางในตำแหน่งห้องเรียนปกติเพื่อรับบริการต่างๆ ถ้า ทีม IEP ไม่ได้ระบุลงไปว่า เด็กๆ ไม่อาจจะประสบความสำเร็จได้ในจุดนั้น  แม้ว่าจะมีบริการหรือความช่วยเหลือเพิ่มเติมพิเศษ  คุณจะเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มซึ่งตัดสินใจว่า  ลูกของคุณจะรับบริการอะไรบ้างและที่ไหนที่มีบริการ
6. ถ้าคุณไม่เห็นด้วยกับ IEP และ/หรือสถานภาพที่เสนอมา  ขั้นแรกคุณควรจะพยายามทำความตกลงกับทีม IEP ของลูกคุณ  ถ้าคุณยังไม่เห็นด้วย คุณสามารถใช้สิทธิตามกระบวนการที่กำหนดไว้ได้
7. ถ้าคุณเห็นด้วยกับ IEP และสถานภาพ  ลูกของคุณจะได้รับบริการตามที่เขียนไว้ใน IEP คุณจะได้รับรายงานความก้าวหน้าของลูกคุณอย่างน้อยที่สุดต้องบ่อยเท่ากับคุณ พ่อคุณแม่ที่ลูกของตนไม่บกพร่องได้รับรายงาน  คุณสามารถร้องขอการประชุมทีม IEP ถ้ารายงานนั้นแสดงว่า มีความต้องการการเปลี่ยนแปลงใน IEP
8. ทีม IEP มีการประชุมอย่างน้อยที่สุดหนึ่งครั้งต่อปีเพื่อพูดคุยเรื่องความก้าวหน้า และเป้าหมายใหม่ๆ หรือบริการที่ต้องการใน IEP  ในฐานะพ่อแม่ คุณสามารถเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับการเปลี่ยนแปลงที่เสนอขึ้นมา  ถ้าคุณไม่เห็นด้วย คุณควรจะเขียนเป็นหนังสือขึ้นมา
9. ถ้าคุณไม่เห็นด้วยกับการเปลี่ยนแปลงใดๆ ใน IEP  ลูกของคุณจะยังคงได้รับบริการตามที่เขียนไว้ใน IEP ฉบับก่อนจนกว่าคุณและทีมของโรงเรียนตกลงกันใหม่ได้  คุณควรพูดคุยความกังวลของคุณกับสมาชิกคนอื่นๆ ในทีม IEP  ถ้าคุณยังคงไม่เห็นด้วยกับ IEP มีหลายสิ่งหลายอย่างที่คุณสามารถทำได้  รวมทั้งการร้องขอการทดสอบเพิ่มเติมหรือการประเมินการศึกษาโดยอิสระ (Independent  Educational Evaluation หรือ IEE) หรือแก้ไขเรื่องที่ไม่เห็นด้วยด้วยกระบวนการที่กำหนดไว้
10. ลูกของคุณจะยังคงได้รับบริการการศึกษาพิเศษถ้าทีมเห็นด้วยว่า บริการนั้นยังเป็นที่ต้องการ  การประเมินซ้ำที่สมบูรณ์จะกระทำอย่างน้อยที่สุดหนึ่งครั้งทุกๆ สามปีเพื่อดูว่าลูกของคุณยังเข้าเกณฑ์สำหรับบริการการศึกษาพิเศษและบริการ ใดๆ ที่เขาและเธอต้องการ

กระบวนการที่กำหนดจะปกป้องสิทธิของพ่อแม่ ที่จะมีปัจจัยป้อนเข้าสู่โปรแกรมการศึกษาของลูกคุณและก้าวตามขั้นตอนที่จะ แก้ไขเรื่องที่ไม่เห็นด้วย  เมื่อคุณพ่อคุณแม่และเขตการศึกษาไม่เห็นด้วยต่อกัน  พวกเขาอาจร้องขอการรับฟังผลที่เป็นธรรมเพื่อแก้ไขประเด็นนี้  การประชุมไกล่เกลี่ย(Mediation) ต้องนำมาใช้ด้วยเหมือนกัน

การประชุม ไกล่เกลี่ย (Mediation) เป็นการประชุมระหว่างคุณพ่อคุณแม่และเขตการศึกษากับบุคคลที่เป็นธรรม ที่เรียกว่า ผู้ไกล่เกลี่ย (mediator) ซึ่งช่วยเหลือทั้งสองฝ่ายให้ตกลงกันได้ และแต่ละฝ่ายได้รับการยอมรับ

การ รับฟังผลตามกระบวนการที่กำหนดแบบเป็นธรรมเป็นการประชุมระหว่างคุณพ่อคุณแม่ และเขตการศึกษาซึ่งแต่ละฝ่ายแสดงจุดยืนของตนและเจ้าหน้าที่แจ้งผลทำการ ตัดสินใจว่า อะไรเป็นโปรแกรมการศึกษาที่เหมาะสม อยู่บนพื้นฐานของความต้องการตามกฎหมาย

เขตการศึกษาต้องให้สำเนา เอกสารกระบวนการการศึกษาพิเศษกับคุณพ่อคุณแม่ ซึ่งรวมถึงขั้นตอนการรับฟังผลตามกระบวนการที่กำหนดและการประชุมไกล่เกลี่ย (mediation) ที่หลายหลากขั้นตอนในกระบวนการศึกษาพิเศษ  นี่รวมไปถึงเมื่อลูกของคุณถูกอ้างถึงครั้งแรกเพื่อการประเมิน และแต่ละครั้งที่มีบันทึกเรียกประชุม IEP สำหรับลูกของคุณ